مطالعه موازنه مقداری ‏‎(dosage compensation)‎‏ در حشره شپشک آرد آلود ‏‎(mealybug)‎‏

در کار تحقیق حاضر چگونگی عمل تنظیم ژنتیکی از طریق مکانیسم موازنه مقداری در حشره سنیشک آرد آلود (میلی باگ) مورد مطالعه قرار گرفته است.موازنه مقداری به معنای یک مکانیسم کنترل کننده ای که سبب میشود با وجود تفاوت کمی ژن هایی که روی کروموزوم جنسی قرار دارند کیفیت مشابه ای فعالیت آنزیمی (یک صفت مشخصه ظاهری) در هر دو جنس نروماره تظاهر یابد در این حشره دست کروموزوم پدری در جنس نر. در مراحل اولیه تکامل جنین اندازه ژنتیکی غیرفعال و مرتو کروماتیکی میشود و از نظر فیزیولوژیکی هاپلوئید بنظر میرسد. اما جنس ماده این حشره در دو دست کروموزوم مادری و پدری از نظر ژنتیکی فعال هستند.سیستم سروموزومی این حشره مدل جالبی است برای مطالعه موازنه مقداری که این موازنه می تواند از طریق مکانیسم های متفاوتی صورت گیرد. در این پژوهش مقایسه مقدار سنتز با متد اتورادیوگرافی در جنین حشره نروماده میلی باک در مرحله بال ستولا انجام گرفت. همچنین در قسمت دوم این کار تحقیقی کوششی در جهت مطالعه این پدیده با تکنیک فلورسانس اسپکرتوفتومتری در سطح مقدار فعالیت آنزیمی در دو جنس نر و ماده حشره در مرحله دوم دگرزیستی صورت گرفته است.مقایسه مقدار سنتز با استفاده از نشان داد که در سالهای جنینی ماده (2 کروموزومی) فعالیت کپیه ساز و یا مقدار سنتز دو برابر سلولهای نر (کروموزومی) می باشد چنانچه میانگین تعدا دانه های نقره شمارش شده در هسته سلولهای جنین ماده 22 و 25 و در هسته جنین نر 22/12 بدست آمد که یک نسبت ‏‎2/06:1‎‏ حاصل میشود.همچنین از متد ژن الکتروموز برای مطالعه آنزیم گلوکز 6 فسفات دهید روژناز استفاده شد.نتایج این آزمایش نشان داد که نمونه های مختلف حشره میلی باگ با وجود توزیع جغرافیایی متفاوت کیفیت یکسانی را در سطح ژن نشان میدهد. این مشاهده احتمالال مبین تشابه فعالیت ژن ها کد کننده این آنزیم می باشد اما از آنجائی که موفق به اندازه گیری فعالیت ویژه آنزیمی نگردید 3 مقایسه صحیح فعالیت آنزیمی در حشره نروماده میلی باگ امکان پذیر نشد.نتایج بدست آمده از این کارآزمایشی با توجه به تحقیقات دکتر که در مورد مقدار برای هر گرم از بافت حشره نر و ماده صورت گرفته و هم چنین افزایش تعداد سلولها در بعضی بافت های حشره نر در مقایسه با حشره ماده نشان میدهد که احتمالا موازنه مقداری در این حشره از طریق افزایش مقدار و یا تعداد سلول در بعضی بافت ها صورت می گیرد و از آنجایی که در حشره نر سلولهای تمام بافت ها هتروکروماتیک نیستند انتظار یافتن مکانیسم جبران در سطح تمام سلول ها کاملا صادق نیست. نتیجه گیری کلی که از تمام این پژوهش بدست آمده پیشنهاد می نماید که حداقل در سطح کپیه سازی موازنه مقداری وجود ندارد.